Đây đồng thời là sự khẳng định cam kết của Việt Nam về một nghề cá có trách nhiệm, hiện đại và hội nhập quốc tế.

Xử lý dứt điểm các vi phạm

Chín giờ tối, các chiến sĩ của Tổ công tác Đồn Biên phòng Sầm Sơn và Hải đội 2 (Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa) lên thuyền ra biển. Thời điểm này, khi thủy triều lên cũng chính là lúc các phương tiện khai thác thủy sản bắt đầu rời bến, vươn khơi.

Với nhiệm vụ bảo đảm 100% tàu cá ra vào cảng đều được kiểm tra, phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là việc xuất bến khi chưa đủ giấy tờ và trang thiết bị an toàn, các chiến sĩ bộ đội biên phòng thực hiện nghiêm công tác trực ban 24/24 giờ.

Thiếu tá Nguyễn Hữu Long (Trạm Kiểm soát Quảng Cư, Đồn Biên phòng Sầm Sơn) cho biết: “Bất kể ngày đêm, kể cả trong điều kiện thời tiết không thuận lợi, đơn vị luôn cắt cử rõ ràng từng ca trực, phân công cụ thể tới từng đồng chí, bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, không để sót lọt các tàu cá cố tình trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát để ra biển khai thác IUU”.

Đến cuối tháng 10/2025, gần 2.000 tàu có chiều dài từ 15m trở lên của tỉnh Cà Mau đã lắp đặt VMS; không còn tàu “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép). Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử cho biết, tỉnh đã phát hiện và xử lý hơn 470 vụ vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản với tổng số tiền phạt hơn 10 tỷ đồng, trong đó có 43 vụ vi phạm ngắt kết nối VMS. Toàn bộ các vụ việc được cập nhật vào phần mềm quản lý.

Theo Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU tỉnh An Giang, về việc xác minh, xử lý 425 tàu vi phạm ngắt thiết bị giám sát hành trình (VMS) và vượt ranh giới, tới cuối tháng 10/2025, Tổ công tác của tỉnh đã làm việc với 374 tàu; giải tỏa 185 tàu, xử phạt 92 tàu với tổng số tiền hơn 5,4 tỷ đồng. Số tàu cá còn lại đang được khẩn trương xử lý dứt điểm.

Để việc xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU tiếp tục có chuyển biến tích cực hơn nữa, Phó Cục trưởng Thủy sản và Kiểm ngư Vũ Duyên Hải cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 37/2024/NĐ-CP, Nghị định số 38/2024/NĐ-CP (về thi hành Luật Thủy sản và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản); trong đó, bổ sung hành vi, đối tượng vi phạm (bao gồm tổ chức, cá nhân thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản mà không tuân thủ quy định, hoặc cố tình vi phạm), nâng mức xử phạt, mở rộng thẩm quyền xử phạt cho các cơ quan chấp pháp.

Với gần 1.300 tàu cá, xã Long Hải là địa phương có đội tàu đánh bắt nhiều nhất của Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, trong số này có tới 160 tàu không đủ điều kiện ra khơi do thiếu giấy tờ đăng ký hoặc tàu bán ra ngoài tỉnh chưa sang tên hay do không tìm thấy chủ tàu.

Thời gian qua, Đồn Biên phòng Phước Tỉnh cùng chính quyền xã Long Hải đã tuyên truyền đa dạng về chống khai thác IUU tới ngư dân, như các chương trình “Ăn sáng cùng ngư dân”, “Cà-phê sáng cùng ngư dân”, phát thanh định kỳ trên loa truyền thanh xã về các quy định trong Luật Thủy sản. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Long Hải Nguyễn Minh Tâm cho biết, thông qua những buổi gặp gỡ gần gũi này, chúng tôi đã truyền tải đến ngư dân các chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ về chống khai thác IUU, đồng thời cũng được lắng nghe tâm tư, nguyện vọng để kịp thời tháo gỡ khó khăn, giúp ngư dân mở rộng sinh kế, yên tâm bám biển, vươn khơi dài ngày.

Tại những buổi gặp gỡ đó, nhiều ý kiến của người dân đã được gửi tới chính quyền, như những vướng mắc trong việc không được đăng kiểm các tàu cá cũ do thay máy đã qua sử dụng, khiến hàng chục tàu phải nằm bờ; hay quy trình mua bán tàu giữa các tỉnh, thành phố còn phức tạp, chỉ có thể làm giấy tờ viết tay, chưa được sang tên chính thức.

Ngày 27/10, Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai đã họp và thông qua nghị quyết về chính sách hỗ trợ ngư dân trong thời gian chuyển đổi nghề. Đối tượng được hỗ trợ là chủ tàu cá và các thành viên trong hộ chủ tàu, với mức hỗ trợ được tính bằng tiền tương đương 30 kg gạo/người/tháng. Ngoài ra, mỗi hộ chủ tàu còn được hỗ trợ 3 triệu đồng/tháng trong thời gian từ tháng 9 đến hết tháng 12/2025. Tổng kinh phí thực hiện dự kiến khoảng 8,8 tỷ đồng.

Qua 8 năm, ngành thủy sản Việt Nam đã có một hành trình đầy nỗ lực và kiên trì nhằm gỡ “thẻ vàng” IUU với rất nhiều cải cách và thay đổi. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, quyết tâm tuyên chiến với khai thác IUU, gỡ bằng được thẻ vàng IUU, các bộ, ngành, địa phương cần hành động thực chất, nhanh nhất, không né tránh trách nhiệm, với mục tiêu phát triển nghề cá bền vững, vì quyền lợi của nhân dân, đất nước.