Các đại biểu thảo luận tại hội thảo. (Ảnh: Thu Hoài/TTXVN)

Ngày 27/11, tại Thành phố Hồ Chí Minh hội thảo Kết nối khoa học công nghệ giữa chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài và doanh nghiệp trong nước đã được tổ chức.

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, nguồn nhân lực chất lượng cao được xác định là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững.

Nguồn lực này có thể đến từ nội lực hoặc ngoại lực, trong đó nội lực giữ vai trò chủ đạo, còn ngoại lực là yếu tố cần thiết.

Đặc biệt, đội ngũ chuyên gia và nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài, với kinh nghiệm và chuyên môn cao, tinh thần sẵn sàng cống hiến cho quê hương - là nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự phát triển bền vững của Việt Nam.

Hội thảo kết nối các chuyên gia người Việt trong và ngoài nước cùng thảo luận về 3 lĩnh vực công nghệ chiến lược: Trí tuệ nhân tạo (AI); bán dẫn; vật liệu tiên tiến.

Chuyên gia chia sẻ tại hội thảo. (Ảnh: Thu Hoài/TTXVN)

Với các cơ hội hợp tác mới được mở ra từ hoạt động này, các chuyên gia trong và ngoài nước sẽ cùng chứng minh rằng người Việt Nam hoàn toàn có thể nghiên cứu, chế tạo được những sản phẩm công nghệ cao, có khả năng cạnh tranh cao.

Ông Nguyễn Minh Chính, Chuyên gia cao cấp, Integrated Device Technology - IDT (Hoa Kỳ), cho biết vừa qua, thị trường dịch vụ lắp ráp và kiểm thử bán dẫn (SATS) toàn cầu tăng trưởng đều.

Khu vực Đông Nam Á đang nổi lên như một trung tâm mới của các tập đoàn lĩnh vực này. Việt Nam hiện có hơn 50 doanh nghiệp bán dẫn, chủ yếu là FDI; các thương hiệu lớn có thể kể đến như như Intel, Samsung, Renesas, Synopsys, Marvell, Infineon, Qualcomm, Ampere, Viettel, FPT, AMD, Mediatek..., chủ yếu tập trung tại Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.

Việt Nam đứng trước cơ hội lớn để phát triển ngành kiểm thử - đóng gói bán dẫn (SATS), việc kịp thời nắm bắt cơ hội sẽ giúp Việt Nam trở thành trung tâm mới của khu vực trong lĩnh vực này.

Ba dịch vụ SATS mà Việt Nam nên ưu tiên triển khai đó là kiểm thử cuối (final test), kiểm thử wafer (wafer probing), và đóng gói (assembly-packaging).

Có nhiều lợi thế khi mở nhà máy SATS tại Việt Nam, bao gồm tiết kiệm chi phí, có thị trường, có lao động, có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ và nhiều cơ hội tăng trưởng. Một công ty lớn của Malaysia cũng đã bày tỏ mong muốn hợp tác với đối tác Việt Nam trong vấn đề này.

Là một trong số rất ít kỹ sư gốc Việt có kinh nghiệm thực chiến toàn diện trong việc xây dựng các hệ thống công nghệ cao tiên tiến nhất thế giới, ông Nguyễn An Thạo, Tổng Giám đốc và Nhà sáng lập Công ty TORmem (Hoa Kỳ) nhận thấy nhu cầu lớn và sự tăng trưởng mạnh mẽ của Việt Nam về chuyển đổi số trong hoạt động của doanh nghiệp, trong giáo dục và nghiên cứu cũng như Chính phủ số. Đây là thời điểm Việt Nam định vị chiến lược tự chủ công nghệ.

Ông đề xuất giải pháp tự chủ hạ tầng số và trí tuệ nhân tạo với mô hình trung tâm dữ liệu tập trung bộ nhớ (memory-centric) mà TORmem đang tiên phong phát triển. Các sản phẩm này không chỉ phù hợp với nhu cầu hiện tại mà còn có lộ trình mở rộng cho trung tâm dữ liệu AI quy mô quốc gia.

Chuyên gia chia sẻ tại hội thảo. (Ảnh: Thu Hoài/TTXVN)

TORmem hiện đang hợp tác với một số trường đại học, doanh nghiệp tại Việt Nam với các dự án cụ thể và sắp tới tiếp tục đẩy mạnh hoạt động kết nối giới công nghệ, doanh nghiệp và cơ quan quản lý để xây dựng hạ tầng AI quốc gia, thúc đẩy sản phẩm nội địa Việt Nam.

Ông Nguyễn An Thạo sẵn sàng trở về Việt Nam và TORmem cũng đặt trọng tâm vào việc cùng Việt Nam kiến tạo năng lực AI tự chủ.

Ở lĩnh vực vật liệu tiên tiến, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Dương Minh Hải, Đại học Quốc gia Singapore (NUS) đề xuất áp dụng công nghệ tái chế nâng cấp chất thải thành vật liệu có giá trị cao để giải quyết vấn đề môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống; trong đó, công nghệ aerogel của nhóm nghiên cứu của NUS thực hiện có thể là một lựa chọn ưu tiên.

Công nghệ này giúp tạo vật liệu mới từ rác thải nhựa, rác công nghiệp và nhiều loại chất thải khó xử lý khác, đã đạt nhiều giải thưởng sáng tạo quốc tế, được cấp hơn 17 bằng sáng chế và thương mại hóa tại Singapore, Việt Nam và Malaysia.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Dương Minh Hải, Việt Nam nằm trong tốp 5 quốc gia trên thế giới xả rác thải nhựa ra đại dương.

Các giải pháp xử lý rác thải hiện nay chủ yếu là đốt, chôn lấp; tái chế thành sản phẩm giá trị thấp hoặc phương pháp tái chế tốn kém và khó thương mại hóa.

Với công nghệ mà nhóm nghiên cứu NUS thực hiện, chất thải công nghiệp sẽ được chuyển hóa thành các loại sợi tái chế, sau đó chuyển đổi thành vật liệu aerogel mới. Đây là vật liệu rắn siêu nhẹ có độ bền cao, cấu trúc siêu rỗng chứa trên 99% không khí.

Đối với việc thương mại hóa, công nghệ này đã giúp giảm đáng kể chi phí sản xuất, khắc phục những hạn chế về công nghệ, nhiều ứng dụng có giá trị cao. Đây không chỉ là giải pháp giảm ô nhiễm rác thải mà còn giúp tạo ra các sản phẩm kỹ thuật giá trị cao, đóng góp vào kinh tế tuần hoàn và nâng cao chất lượng cuộc sống.