Make in Vietnam 2025: Cú chuyển mình lịch sử từ "Làm chủ" sang "Dẫn dắt"
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng phát biểu chỉ đạo tại sự kiện.
Bức tranh toàn cảnh: Từ gia công đến làm chủ công nghệ lõi
Sự kiện năm nay diễn ra trong bối cảnh đặc biệt khi Việt Nam vừa trải qua 6 năm kiên trì với chiến lược "Make in Vietnam". Báo cáo tại diễn đàn cho thấy những con số biết nói về sự trưởng thành của ngành công nghệ: Doanh thu toàn ngành năm 2025 ước đạt gần 200 tỷ USD, kim ngạch xuất khẩu chạm mốc 172 tỷ USD và mạng 5G đã phủ sóng tới 90% dân số.
Phát biểu chỉ đạo tại sự kiện, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng ghi nhận sự chuyển biến về chất của các doanh nghiệp Việt. Từ chỗ chủ yếu gia công, lắp ráp, chúng ta đã từng bước làm chủ các công nghệ lõi chiến lược như trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, AI và bước đầu tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những "khoảng tối" cần khắc phục để không rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Đó là số lượng doanh nghiệp đủ sức dẫn dắt hệ sinh thái còn ít, đầu tư cho R&D (nghiên cứu và phát triển) chưa tương xứng, nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu và đặc biệt là tư duy manh mún, thiếu liên kết.
Chính vì vậy, Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết: "Chính phủ phải chuyển mạnh từ tư duy 'quản lý' sang 'kiến tạo', lấy doanh nghiệp công nghệ làm trung tâm". Đây là tiền đề để chuyển sang giai đoạn phát triển cao hơn - giai đoạn dẫn dắt.
"Năm bản lề" của thể chế và hành lang pháp lý mới
Để hiện thực hóa khát vọng dẫn dắt, không thể thiếu "bà đỡ" là thể chế. Cung cấp thông tin nền quan trọng tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương nhận định năm 2025 là "năm bản lề", mở ra những đột phá về hệ thống pháp luật.
Theo Thứ trưởng, đây là thời điểm tròn 20 năm các bộ ngành nỗ lực xây dựng hệ thống pháp lý cho công nghệ. Sắp tới, hàng loạt đạo luật quan trọng sẽ được ban hành nhằm kiến tạo không gian phát triển mới, bao gồm: Luật Công nghiệp số, Luật Trí tuệ nhân tạo (AI), Luật Chuyển đổi số và Luật Công nghệ cao.
Những bộ luật này không chỉ phục vụ quản lý mà mục tiêu chính là tạo xung lực để Việt Nam bứt phá. "Diễn đàn năm nay không chỉ là một dấu mốc mà là một khởi đầu mới, mở ra kỷ nguyên vươn lên mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số", Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương khẳng định.
Doanh nghiệp lên tiếng: Đầu tư công nghệ là bảo vệ chủ quyền
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng và Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng tặng hoa tri ân các doanh nghiệp công nghệ tiêu biểu.
Một điểm nhấn đặc biệt của diễn đàn năm nay là tiếng nói mạnh mẽ từ khối doanh nghiệp - những người trực tiếp "chiến đấu" trên thị trường. Không còn là những cam kết chung chung, các tập đoàn lớn đã gắn sự phát triển công nghệ với vận mệnh quốc gia.
Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Tập đoàn CMC, đưa ra một quan điểm sắc sảo: "Đầu tư cho khoa học công nghệ chính là đầu tư cho chủ quyền quốc gia". Ông cảnh báo rằng trong kỷ nguyên số, nếu không tự chủ được công nghệ lõi, quốc gia sẽ đối mặt với nguy cơ lệ thuộc chiến lược, chảy máu dữ liệu và rơi vào "bẫy gia công giá trị thấp".
Đại diện CMC cho rằng doanh nghiệp Việt cần đi theo con đường "tự chủ và dẫn dắt", tập trung vào AI, dữ liệu lớn và hạ tầng số.
Đồng quan điểm, ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch Tập đoàn Viettel chia sẻ chiến lược thực tế: Tận dụng nguồn lực tài chính từ kinh doanh viễn thông để tái đầu tư cho R&D công nghệ chiến lược. Viettel đang từng bước mở rộng sang các lĩnh vực khó như bán dẫn, hàng không vũ trụ và an ninh mạng. Điều này chứng minh rằng doanh nghiệp Việt đã sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm làm "sếu đầu đàn".
Định nghĩa lại sự "Dẫn dắt": Sáng tạo tại Việt Nam, Go Global
Về phía tư lệnh ngành, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã làm rõ nội hàm của thông điệp "Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam – để dẫn dắt".
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng
Sự dẫn dắt ở đây được định nghĩa qua khả năng thiết lập cuộc chơi. "Quốc gia nào làm chủ công nghệ lõi, nắm giữ công nghệ chiến lược, định hình tiêu chuẩn và hệ sinh thái thì quốc gia đó dẫn dắt", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Để làm được điều này, chiến lược "Đi từ đất lên trời" đã được đề ra: Bắt đầu từ việc giải quyết các bài toán thực tiễn của Việt Nam (như quản trị đô thị, y tế, giao thông...) để tạo ra sản phẩm, từ đó hình thành nhu cầu làm chủ công nghệ lõi, và cuối cùng là vươn ra thế giới.
Bộ trưởng Hùng cũng công bố 5 thông điệp trọng tâm, trong đó đáng chú ý là sự mở rộng khái niệm "Make in Vietnam" sang toàn bộ hệ sinh thái S.T.I.D (Khoa học, Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số). Đích đến cuối cùng là Go Global: Sản phẩm công nghệ Việt phải cạnh tranh sòng phẳng với những sản phẩm tốt nhất thế giới.
Sự thay đổi trong cách tiếp cận thực tế
Khác với các năm trước chỉ dừng lại ở trưng bày, diễn đàn năm 2025 lần đầu tiên tổ chức trình diễn các "sản phẩm công nghệ sống". Các giải pháp giải quyết 11 bài toán thực tiễn của Việt Nam đã được demo trực tiếp theo hướng "xem được, chạm được, kiểm chứng được".
Sự thay đổi từ hình thức tổ chức đến nội dung thảo luận cho thấy tính thực chiến cao độ của giai đoạn mới.
Diễn đàn quốc gia năm 2025 đã khép lại, nhưng nó mở ra một chương mới đầy thách thức và vinh quang. Sự đồng thuận từ chỉ đạo của Chính phủ (chuyển từ quản lý sang kiến tạo), nền tảng pháp lý mới (các Luật công nghệ), tư duy chiến lược của bộ ngành (từ làm chủ sang dẫn dắt) và cam kết dấn thân của doanh nghiệp (đầu tư cho chủ quyền số) đã tạo nên một thế kiềng 3 chân vững chắc.
Như hình ảnh ẩn dụ đầy cảm hứng được nhắc đến tại sự kiện: Nếu 6 năm qua là giai đoạn đúc gạch xây móng, thì giai đoạn 2026-2030 chính là lúc các kỹ sư, doanh nghiệp Việt dựng lên "tòa tháp công nghệ" cao vút, đưa trí tuệ Việt Nam dẫn dắt và tỏa sáng trên bản đồ số toàn cầu.
Các tin bài khác