Chia sẻ bên lề Hội nghị công bố Báo cáo quốc gia về 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh tại Việt Nam ngày 31/10 tại Hà Nội, Trưởng đại diện Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tại Việt Nam Caroline Nyamayemombe đánh giá cao nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ của Việt Nam.

Theo đánh giá của UN Women, vai trò của phụ nữ Việt Nam đã phát triển như thế nào trong ba thập kỷ qua?

Trong 30 năm qua, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ. Việt Nam đã xây dựng một khuôn khổ pháp lý và chính sách vững chắc, lồng ghép bình đẳng giới vào luật pháp, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy trình lập ngân sách.

Tỷ lệ đại diện của phụ nữ trong lãnh đạo đã tăng đều đặn. Hiện nay, tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội đạt hơn 30%, thuộc nhóm cao nhất khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Khả năng tiếp cận giáo dục và chăm sóc sức khỏe ngày càng được mở rộng và sự tham gia của phụ nữ vào lực lượng lao động duy trì ở mức cao, bao gồm cả trong các lĩnh vực mới nổi như công nghệ và khởi nghiệp.

Đồng thời, nhận thức xã hội cũng đã tiến bộ đáng kể. Phụ nữ ngày càng được công nhận không chỉ là những người đóng góp cho gia đình và cộng đồng mà còn là động lực của đổi mới sáng tạo, tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức còn tồn tại như định kiến ​​giới, sự phân chia không đồng đều trong công việc chăm sóc không được trả lương và tình trạng bạo lực đối với phụ nữ, kể cả trong không gian kỹ thuật số.

Tuy nhiên, đường lối lãnh đạo và cam kết liên tục của Việt Nam thể hiện niềm tin mãnh liệt rằng hành trình thúc đẩy bình đẳng giới sẽ được tiếp tục với những bước tiến mới.

Theo bà, những bài học kinh nghiệm nào của Việt Nam có thể là thông lệ tốt cho các quốc gia khác trong khu vực tham khảo trong quá trình thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh?

Việt Nam mang lại một số bài học quý giá có thể truyền cảm hứng cho các quốc gia khác.

Thứ nhất là ý chí chính trị mạnh mẽ và tinh thần chủ động của quốc gia. Bình đẳng giới luôn được coi là mục tiêu và động lực phát triển. Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021–2030 của Việt Nam đưa ra các mục tiêu rõ ràng và cơ chế trách nhiệm giải trình, hướng dẫn hành động phối hợp giữa các bộ, ban, ngành trong triển khai thực hiện.

Thứ hai, việc lồng ghép giới vào luật pháp, chính sách và phân bổ nguồn ngân sách đã đạt được hiệu quả. Cách tiếp cận của Việt Nam đối với việc lập kế hoạch và lập ngân sách có tính đến giới bảo đảm rằng bình đẳng giới không phải là một chương trình nghị sự riêng lẻ mà là trách nhiệm chung của các bộ, ban, ngành.

Thứ ba, quan hệ đối tác nhiều bên đóng vai trò then chốt - thu hút sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, từ chính phủ, tổ chức xã hội, giới học thuật, thanh niên và khu vực tư nhân. Cách tiếp cận toàn diện này biến các cam kết thành những kết quả cụ thể.

Cuối cùng, việc gắn kết bình đẳng giới với các ưu tiên mới nổi như hành động ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi số và nền kinh tế chăm sóc phản ánh tầm nhìn hướng tới tương lai của Việt Nam, qua đó Việt Nam có thể đóng vai trò là hình mẫu cho phát triển toàn diện và bền vững trong khu vực.

Báo cáo quốc gia về 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh tại Việt Nam. (Nguồn: UN Women)

Trong những năm qua, UN Women đã đồng hành với các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam, như thế nào nhằm thu hẹp khoảng cách số - thách thức mà nhiều phụ nữ đang phải đối mặt trong bối cảnh khoa học - công nghệ không ngừng phát triển hiện nay?

Hòa nhập số là một trong những ưu tiên toàn cầu của UN Women. Tại Việt Nam, chúng tôi hợp tác với các bộ, ngành, khu vực tư nhân và xã hội dân sự để bảo đảm phụ nữ và trẻ em gái có thể tham gia đầy đủ vào nền kinh tế số.

Sự hỗ trợ của chúng tôi tập trung vào ba lĩnh vực. Một là, tư vấn chính sách và vận động chính sách để lồng ghép quan điểm về giới vào các chiến lược chuyển đổi số và giáo dục STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học).

Hai là, các chương trình nâng cao năng lực và kỹ năng số giúp trang bị cho phụ nữ, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa, các kỹ năng và sự tự tin để tiếp cận các công cụ số một cách an toàn và hiệu quả.

Ba là, giải quyết bạo lực giới trực tuyến bằng cách thúc đẩy không gian số an toàn và hỗ trợ các cơ chế phòng ngừa và ứng phó.

Thông qua nỗ lực bảo đảm phụ nữ được tiếp cận bình đẳng với các nguồn lực và cơ hội số, chúng tôi không chỉ thu hẹp khoảng cách công nghệ mà còn khơi nguồn sáng tạo và năng suất, mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Bà có thể chia sẻ những ưu tiên chính của UN Women tại Việt Nam trong thời gian tới?

Hoạt động của UN Women tại Việt Nam sẽ tiếp tục phù hợp với Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021–2030 của Việt Nam và các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.

Các ưu tiên chính của chúng tôi bao gồm:

Thứ nhất, hỗ trợ cải cách pháp luật và chính sách, bao gồm việc sửa đổi Luật Bình đẳng giới, để giải quyết các vấn đề mới nổi như số hóa, biến đổi khí hậu và nền kinh tế chăm sóc.

Thứ hai, mở rộng tài chính cho bình đẳng giới bằng cách thúc đẩy ngân sách có tính đến giới và huy động khu vực tư nhân và đầu tư tác động để trao quyền cho phụ nữ.

Thứ ba, tận dụng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh để tạo thêm cơ hội cho phụ nữ trong các lĩnh vực STEM, khởi nghiệp và sinh kế thích ứng với biến đổi khí hậu.

Thứ tư, nhận thức và đầu tư vào nền kinh tế chăm sóc để phân phối lại công việc chăm sóc không được trả lương và tạo ra việc làm chất lượng trong các dịch vụ chăm sóc.

Thứ năm, chấm dứt mọi hình thức bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, bao gồm cả lạm dụng trực tuyến, thông qua các dịch vụ phòng ngừa phối hợp và lấy nạn nhân làm trung tâm.

Trên mọi lĩnh vực, chúng tôi sẽ tăng cường hệ thống cơ sở dữ liệu, quan hệ đối tác và trách nhiệm giải trình để bảo đảm những tiến bộ cụ thể và mọi phụ nữ và trẻ em gái ở Việt Nam đều có thể hưởng lợi từ sự phát triển của đất nước.

Trân trọng cảm ơn bà!