Nhân dịp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sắp có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ireland theo lời mời của Tổng thống Ireland Michael D. Higgins, Đại sứ Việt Nam tại Anh kiêm nhiệm Ireland Đỗ Minh Hùng đã trả lời phỏng vấn, nêu bật ý nghĩa và kỳ vọng về sự kiện đặc biệt quan trọng trong quan hệ hai nước.

Xin Đại sứ cho biết ý nghĩa, nội dung chính và tầm quan trọng của chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ireland của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm?

Nhận lời mời của Tổng thống Ireland Michael D. Higgins, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ireland từ ngày 1-3/10/2024.

Đây là chuyến thăm Ireland đầu tiên của Nguyên thủ nước ta kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1996. Chuyến thăm có ý nghĩa hết sức quan trọng, đẩy mạnh tin cậy chính trị và hiểu biết lẫn nhau, nâng cao hiệu quả, làm sâu sắc và mở ra giai đoạn phát triển mới cho quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ có các cuộc hội đàm chính thức với Tổng thống Ireland Michael D. Higgins và người đứng đầu Chính phủ, Quốc hội Ireland. Lãnh đạo cấp cao hai bên sẽ trao đổi, thống nhất định hướng, các khuôn khổ hợp tác và các biện pháp lớn nhằm tăng cường thực chất và nâng cao hiệu quả quan hệ song phương, nhất là với các lĩnh vực thế mạnh và phù hợp với mục tiêu phát triển của hai nước như giáo dục - đào tạo, thương mại và đầu tư, đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ, nông nghiệp công nghệ cao.

Hai bên cũng sẽ trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, thống nhất các biện pháp đẩy mạnh phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương nhằm đóng góp cho hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự kiến sẽ có bài phát biểu chính sách quan trọng về tầm nhìn chiến lược cho quan hệ hai nước trong giai đoạn phát triển mới, thăm một số cơ sở giáo dục đào tạo, công nghệ cao, tiếp một số doanh nghiệp Ireland trong các lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, nông nghiệp công nghệ cao, hạ tầng năng lượng và đang có kế hoạch tiếp cận, mở rộng đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.

Đặc biệt, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng sẽ có cuộc gặp mặt với cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Ireland, khẳng định chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Nhân dịp này, hai bên dự kiến sẽ ký kết, thông qua nhiều văn kiện quan trọng nhằm đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực như thương mại, nông nghiệp, giáo dục đào tạo giữa hai nước trong thời gian tới. Nhiều văn bản cũng sẽ được ký kết giữa các trường đại học, các doanh nghiệp hai nước, mở ra cơ hội mới tăng cường hợp tác về đào tạo và nghiên cứu phát triển, tài chính, công nghệ thông tin, công nghiệp bán dẫn là các ngành thế mạnh của Ireland và phù hợp với các mục tiêu phát triển của ta.

Tôi tin tưởng chắc chắn rằng chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ireland của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Đoàn đại biểu cấp cao sẽ thành công tốt đẹp, đẩy mạnh quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước lên tầm cao mới, phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, đem lại những lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

Đại sứ Đỗ Minh Hùng trình Thư ủy nhiệm lên Tổng thống Ireland Micheal D. Higgins ngày 10/9, tại thủ đô Dublin. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Anh)

Đại sứ có thể đánh giá về quan hệ hợp tác hiện nay giữa Việt Nam và Ireland, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế-thương mại, giáo dục-đào tạo, y tế, nông nghiệp, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững?

Hợp tác nhiều mặt giữa hai nước phát triển tốt đẹp những năm qua, đặc biệt với điểm sáng là thương mại và giáo dục đào tạo, có nhiều tiềm năng để hai bên tiếp tục đẩy mạnh trong những năm tới và mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực nhiều tiềm năng.

Hợp tác kinh tế, nhất là thương mại đến nay là một trụ cột chính trong quan hệ giữa Việt Nam và Ireland, trên cơ sở triển khai hiệu quả Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và sắp tới là Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA) sau khi được Ireland và các thành viên EU còn lại phê chuẩn.

Kim ngạch thương mại song phương duy trì đà tăng trưởng tích cực, năm 2023 đạt 3,5 tỷ USD với giá trị xuất khẩu từ Việt Nam sang Ireland đạt hơn 340 triệu USD trong đó hầu hết nhập khẩu từ Ireland là nguyên liệu đầu vào cho sản suất tại Việt Nam như bảng mạch, thiết bị máy tính. Kim ngạch thương mại hai chiều 7 tháng đầu năm 2024 đạt hơn 2,7 tỷ USD, tăng 42,5% so cùng kỳ năm 2023, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang Ireland đạt hơn 576 triệu USD, cao hơn kim ngạch của cả năm 2023 và tăng 108,2% so cùng kỳ năm 2023.

Về đầu tư, hiện đầu tư của Ireland tại Việt Nam còn khiêm tốn với 41 dự án đầu tư và tổng số vốn đăng ký đạt 60,82 triệu USD. Trong 7 tháng đầu năm 2024, Ireland có thêm 1 dự án đầu tư mới và 1 dự án tăng vốn với tổng vốn đăng ký mới là 16,72 triệu USD.

Các doanh nghiệp Ireland đang xúc tiến các dự án đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực Ireland có thế mạnh và Việt Nam có nhiều tiềm năng như công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, y tế, đổi mới sáng tạo, nông nghiệp công nghệ cao.

Giáo dục - đào tạo có vị trí quan trọng trong quan hệ hai nước. Nhiều năm qua, chính phủ Ireland luôn dành cho Việt Nam sự hỗ trợ thiết thực về giáo dục. Đến nay, đã có khoảng 200 lượt sinh viên Việt Nam được nhận học bổng học thạc sỹ tại Ireland.

Chương trình trao đổi giáo dục song phương Việt Nam-Ireland (VIBE) thu hút 15 trường đại học trên khắp cả nước, được triển khai hiệu quả. Hợp tác về giáo dục sẽ là một trọng tâm quan trọng của chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ireland sắp tới của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.

Hợp tác trong các lĩnh vực y tế, nông nghiệp, dược phẩm, phát triển bền vững và công nghệ thông tin cũng là những thế mạnh được hai nước tích cực khai thác. Hợp tác khoa học - công nghệ vẫn còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng rất lớn giữa hai nước. Có thể thấy, rất nhiều lĩnh vực quan trọng mà ta đang hướng đến như công nghiệp bán dẫn, y tế, sinh học đều là những lĩnh vực thế mạnh của Ireland.

Vì vậy, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ireland của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước sẽ tạo xung lực mới để hai bên tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực trụ cột và mở rộng, đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực còn nhiều tiềm năng và phù hợp với mục tiêu phát triển của hai nước.

Đại sứ Đỗ Minh Hùng làm việc với Đại sứ Ireland tại Việt Nam Deirdre Ní Fhallúin cùng đại diện Vụ Khu vực, Vụ Lễ tân, Bộ Ngoại giao Ireland. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Anh)

Theo Đại sứ, Việt Nam nằm ở đâu trong chiến lược “Ireland toàn cầu: Triển khai hoạt động ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương đến năm 2025”?

Chiến lược “Ireland toàn cầu: Triển khai hoạt động ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương đến năm 2025” (Global Ireland: Delivering in the Asia Pacific region to 2025) được Chính phủ Ireland đưa ra vào tháng 1/2020. Đây là một văn bản quan trọng định hướng ưu tiên đối ngoại của Ireland, cho thấy tham vọng và cam kết của Ireland trong việc làm sâu sắc thêm mối quan hệ với khu vực châu Á-Thái Bình Dương năng động.

Việc Ireland cập nhật chiến lược này vào tháng 10/2023, trong đó khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN, tiếp tục thể hiện sự nhất quán và quan tâm sâu sắc của Ireland đối với khu vực. Ireland cho biết việc triển khai chiến lược bao gồm tăng cường quan hệ với ASEAN và nước các thành viên, trong đó có Việt Nam.

Trên thực tế, Ireland coi Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và trong ASEAN nói riêng. Bên cạnh thương mại và giáo dục là điểm sáng trong quan hệ hai nước như nêu ở trên, Việt Nam hiện là nước duy nhất trong khu vực được Ireland đưa vào chương trình hợp tác phát triển quốc tế (Irish Aid) nhằm đẩy mạnh hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực như hành động vì khí hậu, bình đẳng giới, khắc phục hậu quả bom mìn, cộng đồng người dân tộc thiểu số, giáo dục, giao lưu nhân dân…

Đại sứ Đỗ Minh Hùng gặp đại diện cộng đồng người Việt Nam tại Ireland. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Anh)

Đại sứ có thể giới thiệu đôi nét về sự phát triển của cộng đồng người Việt tại Ireland và những đóng góp của cộng đồng cho sở tại và đất nước?

Hiện nay tại Ireland ước tính có khoảng gần 6.000 người Việt Nam; với thành phần khá đa dạng, ở hầu hết các vùng trên cả nước, tập trung đông nhất là ở Dublin và khu vực phụ cận.

Bên cạnh cộng đồng người Việt Nam đã định cư và sinh sống ổn định tại Ireland từ nhiều năm nay, những năm gần đây, ngày càng nhiều bạn trẻ Việt Nam đến đây để nghiên cứu, học tập và làm việc. Hiện nay có khoảng 40 các chuyên gia người Việt Nam đang là việc tại các trung tâm nghiên cứu, các trường đại học Ireland, các tập đoàn công nghệ quốc tế có trụ sở tại Ireland. Ngoài ra, hiện có khoảng 200 sinh viên Việt Nam đang học tập tại quốc đảo châu Âu này.

Trao đổi với bà con, các bạn sinh viên, các bạn trẻ tại Ireland, tôi thực sự cảm nhận được tinh thần yêu nước, đoàn kết, luôn hướng về quê hương đất nước của các bạn. Dù là cộng đồng không lớn, nhưng những người Việt Nam tại Ireland thường xuyên có những hoạt động tích cực, như tổ chức các ngày lễ tết cổ truyền, dạy tiếng Việt, góp phần duy trì bản sắc văn hóa truyền thống, củng cố đoàn kết cộng đồng và đóng góp tích cực xây dựng quê hương, thực sự là một nhịp cầu cho quan hệ hữu nghị giữa hai nước.

Ngày 10/9 vừa qua, tại thủ đô Dublin, Đại sứ đã trình Thư Ủy nhiệm của Chủ tịch nước Tô Lâm lên Tổng thống Ireland Micheal D. Higgins, chính thức bắt đầu nhiệm kỳ Đại sứ Việt Nam tại Ireland. Đại sứ hãy chia sẻ ấn tượng cá nhân về đất nước và con người Ireland cũng như những ưu tiên phát triển quan hệ song phương trong nhiệm kỳ tới?

Tại buổi lễ trình Quốc thư của tôi lên Tổng thống Ireland Michael D. Higgins ngày 10/9 vừa qua, Tổng thống Higgins bày tỏ tình cảm trân trọng đặc biệt dành cho đất nước và nhân dân Việt Nam, nhất là công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và thành tựu đáng tự hào của sự nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, nhắc lại những ấn tượng tốt đẹp sâu sắc của ông và Phu nhân trong chuyến thăm Nhà nước tới Việt Nam năm 2016.

Tổng thống Higgins tin tưởng rằng quan hệ Việt Nam-Ireland sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, đặc biệt là trong các lĩnh vực giáo dục, nông nghiệp, thương mại, hợp tác chống biến đổi khí hậu, giao lưu nhân dân...

Chia sẻ của Tổng thống Higgins cũng chính là cảm nhận của cá nhân tôi khi làm việc với các đối tác và gặp gỡ bạn bè Ireland, rõ ràng nhất là sự đồng cảm, chia sẻ và khâm phục đối với công cuộc xây dựng, phát triển đất nước của Việt Nam, thiện cảm, thân tình trong trao đổi, cởi mở và tin cậy trong công việc. Đây là nền tảng cơ sở quan trọng để thúc đẩy tình hữu nghị, giao lưu nhân dân giữa hai nước và tạo thuận lợi cho hai bên tăng cường hợp tác nhiều mặt, nhất là trên những lĩnh vực có thế mạnh của Ireland và phù hợp với mục tiêu phát triển của ta như giáo dục đào tạo, nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ cao.

Xin cảm ơn Đại sứ!